siminiciuc
...บทกวี Totul ชิ้นนี้ได้ถูกตีพิมพ์ในวารสาร Amfiteatru เมื่อปี 1984 ณ ห้วงเวลาที่ดวงดาวสีแดงเหนือฟากฟ้าโรมาเนีย กำลังเคลื่อนคล้อยต่ำลงไปทุกที พร้อมกับที่แสงทองผ่องอำไพ ของรุ่งอรุณแห่งประชาธิปไตย ได้เริ่มเจิดจรัสขึ้นอย่างช้าๆ...
ตอน : Everything (Totul) โดย อานา บลันดิยาน่า
บทกวีที่ดีเยี่ยมนั้น ย่อมบอกเล่าเรื่องราวความเป็นไปแห่งยุคสมัยได้อย่างชัดเจน และบันทึกเรื่องราว ที่ประวัติศาสตร์อาจไม่บันทึก บทกวีของ อานา บลันดิยาน่า ชิ้นนี้ถูกหยิบมานำเสนอ เพราะเป็นงานเรียบง่าย แต่ได้บันทึกสภาพสังคมคอมมูนิสต์ของโรมาเนียเอาไว้อย่างกล้าหาญ ตัวเธอเองนั้นได้ชื่อว่าเป็นหญิงแกร่ง กวีผู้ยืนหยัดเคียงข้างประชาชน และต่อต้านการปกครองแบบเผด็จการคอมมูนิสต์ มาตลอดวันเวลาที่ยากลำบากของเธอ
บทกวี Totul ชิ้นนี้ได้ถูกตีพิมพ์ในวารสาร Amfiteatru เมื่อปี 1984 ณ ห้วงเวลาที่ดวงดาวสีแดงเหนือฟากฟ้าโรมาเนีย กำลังเคลื่อนคล้อยต่ำลงไปทุกที พร้อมกับที่แสงทองผ่องอำไพ ของรุ่งอรุณแห่งประชาธิปไตย ได้เริ่มเจิดจรัสขึ้นอย่างช้าๆ วารสารเล่มนี้ถูกเก็บออกจากแผงแทบจะทันทีหลังการวางจำหน่าย ตัวบรรณาธิการถูกไล่ออก คอลัมน์ประจำของอานาต้องถูกระงับ พร้อมกับคำขู่ทางโทรศัพท์
อย่างไรก็ดี บทกวีที่เก็บเอาถ้อยคำสั้นๆมาเรียงร้อยเข้าด้วยกันชิ้นนี้ กลับมีความเฉียบคม และดูเหมือนถ้อยคำแต่ละคำต่างก็มีความโดดเด่น เปี่ยมไปด้วยความหมายที่บอกเล่าเรื่องราวของตัวเองไว้อย่างสมบูรณ์ ทั้งยังได้รับความนิยมอย่างสูง เมื่อถูกนำไปตีพิมพ์ในตลาดมืด และหนังสือพิมพ์ The Independent ในสหราชอาณาจักร รวมทั้งผ่านการแปลเป็นภาษาอังกฤษ อ่านออกอากาศทางสถานีวิทยุยุโรปเสรีอีกด้วย
( เมื่ออ่านฉบับภาษาอังกฤษจบ โปรดแวะชมคำอธิบายด้านล่าง )
Totul
Frunze, cuvinte, lacrimi
Cutii de conserve, pisici
Tramvaie Gerovitalul, baietii de pe câteodata, cozi la Faina
Gargarite, sticle goale, discursuri
Imagini lungite la televizor
Gîndaci de Colorado, benzina
Stegulete, Cupa Campionilor Europeni
Masini cu butelii, portrete cunoscute
Mere refuzate la export
Ziare, franzele
Ulei în amestec, garoafe
Întîmpinari la aeroport
Cico, baloane
Salam Bucuresti, iaurt dietetic
Tiganci cu Kenturi, oua de Crevedia
Zvonuri
Serialul de Sîmbata, cafea cu înlocuitori
Lupta popoarelor pentru pace, coruri
Productie la hectar
Calea Victoriei
Cîntarea României, adidasi
Compot bulgaresc, bancuri, peste oceanic
Totul.
Everything
... Leaves, words, tears
Tinned Food, Cats
Trams from time to time, queues for flour
Weevils, empty bottles, speeches
Elongated images on the television
Colorado beetles, petrol
Pennants, the European Cup
Trucks with gas cylinders, familiar portraits
Export-reject apples
Newspapers, loaves of bread
Blended oil, carnations
Receptions at the airport
Cico-cola, balloons
Bucharest salami, diet yoghurt
Gypsy women with Kents, Crevedia Eggs
Rumours
The Saturday serial, coffee substitutes
The struggle of nations for peace, choirs
Production by the hectare
Gerovital, the Victoriei Avenue Mob
The Hymn of Romania, Adidas shoes
Bulgarian stewed fruit, jokes, sea fish
Everything.
ขอขอบคุณฉบับภาษาอังกฤษจาก Discover Transilvania
บทกวี Totul นั้นเป็นรายการของสิ่งของในชีวิตประจำวัน ทั้งสิ่งที่มีอยู่และไม่มีในสังคมโรมาเนียน ณ ห้วงขณะเวลานั้น มันจึงแทรกซึม เข้าสู่วิถีชีวิตที่คุ้นชินของชาวโรมาเนียนได้อย่างรวดเร็ว ผ่านเงื่อนไขของความยากจน การขาดแคลนอาหาร และสัญลักษณ์ ของลัทธิคลั่งไคล้บูชาในตัวประธานาธิบดีเชาเชสคูอย่างสุดโต่ง
คำอธิบาย
"Totul" (ทุกสิ่ง) เป็นคำที่เชาเชสคูใช้พูดทุกครั้ง ในสุนทรพจน์ของเขา เพื่อเน้นย้ำว่า “ทุกสิ่ง” สำเร็จลุล่วงลงได้โดยการบริหารจัดการของพรรคคอมมูนิสต์ และประชาชน“ทุกคน”เป็นหนี้บุญคุณการบริหารงานของเขา
Cats: แมวจรจัดตัวหนึ่งได้เล่นงานสุนัขน้อยตัวโปรดของเชาเชสคู ในขณะที่เขากำลังเดินสำรวจศูนย์ฝึกฝนพลเมือง เขาสั่งให้ทหารจับมัน แต่มันกลับหนีรอดไปได้ แมวจึงเป็นสัญลักษณ์เพียงอย่างเดียว ของผู้ที่กล้าหือกับเชาเชสคู
Trams from time to time: รถรางจะมีที่ว่างก็เพียงนานๆครั้ง นอกนั้นจะอัดแน่นไปด้วยผู้โดยสารเสมอ
Queues for flour: แถวที่รอรับแป้ง ขนมปัง และทุกๆสิ่ง ไม่ว่าจะเป็น น้ำมันพืช เนื้อสัตว์ ไข่ไก่ น้ำตาล ฯลฯ
Weevils: มอด ในแป้ง เมล็ดข้าวโพด เส้นพาสต้า ฯลฯ ที่ได้รับแจก
Empty bottles: คือขวดเปล่าที่เก็บกองๆเอาไว้ฝาก (ก็คือขายนั่นแล) ที่สหกรณ์ เพราะไม่มีอะไรจะนำมาบรรจุให้เต็ม หรือขวดที่หิ้วออกไปรับแจกน้ำมันพืช
Speeches: คำสุนทรพจน์ ทุกๆครั้งที่ประเทศประสบปัญหา เชาเชสคูจะออกมากล่าวสุนทรพจน์ และพูดย้ำประโยคเดิมๆ ว่าเขาได้ทำในสิ่งที่บกพร่องโดยสุจริต ขอให้ทุกคนตั้งมั่นในความสงบ และเชื่อมั่นในตัวเขา
Elongated images: ภาพที่ยาวยืด เพราะแผงรับสัญญาณโทรทัศน์ที่ล้าสมัย และคุณภาพที่ย่ำแย่ รูปภาพที่ปรากฏในทีวีจึงดูบูดเบี้ยวไม่เป็นตัว
Colorado beetles: แมลงปีกแข็งชนิดหนึ่ง ที่เข้าโจมตีไร่มันฝรั่ง แต่ชาวโรมาเนียนไม่มีอะไรจะรับมือกับมัน และรัฐบาลก็มิได้ใส่ใจ
Petrol: น้ำมันเชื้อเพลิงเป็นสิ่งที่ผลิตได้เองภายในประเทศ แต่กลับมีไว้เพื่อส่งออก มีการแจกจ่ายเพียงจำกัด และราคาแพงมากในตลาดภายใน
Pennants: ธงที่โบกสะบัดทุกครั้งที่มีการแข่งขันฟุตบอล หรือยิมนาสติกระหว่างคอมมูน และแน่นอน มีไว้โบกให้ท่านผู้นำ
European Cup: ฟุตบอลเป็นเกมกีฬาที่อนุญาติให้เล่นกันได้อย่างเสรี ทั้งระดับชาติและนานาชาติ – Sport was not political !!
Gas cylinders: ถังแก๊สหุงต้ม อ้างถึงรถบรรทุกแก๊สหุงต้มขนาดใหญ่ ที่ถูกนำมาขับโชว์ทั้งๆที่แก๊สยังไม่พร้อมจะนำมาแจกจ่าย ฝูงชนต่างตื่นเต้น และได้แต่เฝ้ารอคอยการมาของมัน วันแล้ววันเล่า
Familiar portraits: ภาพที่คุ้นเคย ไม่ว่าคุณจะมองไปทางไหน ก็จะเห็นภาพเหมือนของประธานาธิบดีเชาเชสคูแปะอยู่ทั่วไป ในอารมณ์ประมาณว่า บิ๊กบราเด้อกำลังจ้องมองคุณอยู่
Export-reject apples: การส่งออกแอปเปิ้ลที่ถูกปฏิเสธ ทั้งๆที่โรมาเนียเป็นแหล่งผลิตอาหารที่สำคัญของยุโรปตะวันออก แต่ผลิตภัณฑ์อาหารชั้นดี กลับถูกนำไปใช้แลกเปลี่ยนกับสินค้าอื่นๆ (Hard currency) ที่จำเป็นสำหรับรัฐ ไม่สามารถส่งออกเพื่อสร้างรายได้เป็นตัวเงินอย่างที่ควรจะเป็น
Newspapers: หนังสือพิมพ์ทุกฉบับมีแต่แถลงการณ์ที่ไร้สาระของพรรคคอมมูนิสต์ แทบไม่มีประโยชน์อันใด นอกจากใช้แทนกระดาษชำระในห้องน้ำ
Bread: ขนมปัง (pain) แบบฝรั่งเศสชนิดที่เป็นแท่งยาว ภาษาโรมาเนียนเรียก ฟรานเซเล่อ "franzelă" (ถ้ามากกว่าหนึ่งอัน เรียก ฟรานเซเล่ "franzele" หลายคนอาจเคยเห็นในเวียดนาม) ได้รับเมื่อมีการปันส่วน ทุกๆครั้งที่มาถึง แน่นอนว่าผู้คนจะแย่งกันต่อคิวอย่างยาวเหยียด
Blended oil: น้ำมันผสม คำสุภาพที่สุด สำหรับใช้เรียกสิ่งที่รัฐเรียกว่าน้ำมันทำอาหาร เพราะแม้แต่แป้งข้าวโพดก็ยังถูกผสมด้วยขี้เลื่อย
Receptions at the Airport: การต้อนรับที่สนามบิน เชาเชสคูชอบสร้างความวุ่นวายให้กับผู้เดินทางคนอื่นๆอยู่เสมอ ด้วยการสั่งให้จัดแถวต้อนรับตั้งแต่ในสนามบินยาวออกไปถึงถนน รายรอบด้วยแถวยุวชนที่คอยโบกธงรับท่านผู้นำ
Cico-Cola: จิโค่ โคล่า เครื่องดื่มราคาถูกยอดนิยม ที่คนดื่มพยายามจินตนาการว่าเป็น Coca-Cola
Bucharest Salami: บูคูเรสต์ซาลัม ไส้กรอกที่น่าขยะแขยงชนิดหนึ่ง ปรุงจากเศษเนื้อสัตว์หลากหลายชนิด ไส้กรอกคุณภาพดีผลิตที่เมืองซิบิว มีไว้สำหรับส่งออกเท่านั้น
Diet Yoghurt: เป็นคำเสียดสี ถึงนมบูดและโยเกิร์ตคุณภาพห่วยจนกินไม่ลง
Gypsy women with Kents: หญิงยิปซีกับบุหรี่เคนท์ บุหรี่ยี่ห้อเคนท์กลายเป็นของมีค่า ที่ใช้แลกเปลี่ยนแทนเงินในทศวรรษที่ 80 ของโรมาเนีย โดยเฉพาะในตลาดมืดที่ดำเนินการโดยพวกยิปซี บุหรี่เคนท์ยังเป็นเครื่องบ่งบอกฐานะของผู้สูบ แม้แต่กล่องเปล่าก็ยังถูกเก็บไว้โชว์ในตู้ประดับ
Crevedia eggs: เป็นไข่ที่มีคุณภาพดีที่สุด และไม่ว่าคิวรับแจกจะยาวนานแค่ไหน ทุกๆคนก็เต็มใจรอ
Rumours: ข่าวโคมลอย ในโลกที่ขาดแคลนข่าวสาร และสมองที่ถูกชำระล้าง ข่าวโคมลอยจึงเป็นสิ่งที่กระซิบกระซาบต่อๆกันไป เป็นเรื่องปกติ
Saturday serial: ละครชุดวันเสาร์ ละครยอดนิยมที่ถูกฉายซ้ำๆอย่างจำกัด เช่น Dallas หรือ Kojak เพราะเวลาที่เหลือนั้นจะถูกอุทิศให้กับสุนทรพจน์ของท่านผู้นำ และเพลงปลุกใจของพรรคคอมมูนิสต์
Coffee substitute: กาแฟปลอมๆที่ถูกผสมด้วยผลโอ๊กบด กาแฟจริงๆเป็นสิ่งหายาก อาจพบได้ตามภัตราคารที่มีไว้สำหรับรับรองแขกต่างชาติ กาแฟจริง 2 ถุงมีค่าเท่ากับเงินเดือนของคนที่ทำงานในตลาดมืดทั้งเดือน
Peace: สันติภาพ การเรียกร้องสันติภาพ และการลดอาวุธนิวเคลียร์เป็นสิ่งที่เชาเชสคูใช้พูด เพื่อเอาอกเอาใจชาติตะวันตกอยู่เสมอ โดยเฉพาะสหรัฐ ที่ใช้โรมาเนียเป็นฐานคานอำนาจสหภาพโซเวียต
Choirs: ชื่อคณะละครพื้นบ้าน เป็นอีกหนึ่งรายการน่าเบื่อที่เวียนออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์
Production figures: ตารางสถิติ ไม่ว่าคุณจะไปที่ไหน ก็จะพบเห็นตารางสถิติ ที่ระบุถึงตัวเลขทางเศรษฐกิจที่สวยงามเกินจริงอยู่เสมอ
Gerovital: ตัวยาชะลอความแ่ก่ หากยังจำกันได้ มีอยู่ยุคหนึ่งที่คุณหญิงคุณนายจากเมืองไทย นิยมหอบหิ้วสังขาร พากันไปรับการรักษาด้วยตัวยาขนานนี้ จากแพทย์หญิง อานา อัสลัน (Ana Aslan) ผู้ค้นคว้าวิจัยเรื่องการชะลอการแก่ตัวของเซลล์ (นึกถึงการ์ตูนเรื่องโคนัน นักสืบจิ๋วเลยแฮะ)
The Victoriei Avenue Mob: เด็กๆ บนถนนวิคตอรี หน่วยปฏิบัติภารกิจลับของเชาเชสคู ได้ปฏิบัติการทำความสะอาดถนนวิคตอรี ยาวมาถึงตึกคณะกรรมการกลางของรัฐบาล ด้วยการฉุดกระชากลากถูเด็กกำพร้าที่อาศัยอยู่บนถนนนั้นออกไป เด็กๆหลายคนหายสาบสูญ คดีนี้ถูกนำมาพิจารณาในศาลภายหลังเหตุการณ์ปฏิวัติด้วย
Hymn of Romania: เพลงสวดสรรเสริญ การร้องเพลงในที่สาธารณะที่ถูกจัดเป็นกิจวัตร เพื่อสรรเสริญท่านผู้นำ และเพื่อรณรงค์ลัทธิชาตินิยม
Adidas: รองเท้าที่ครั้งหนึ่งเคยใช้บ่งบอกฐานะของผู้สวมใส่ มีราคาสูงมากในตลาดมืด คนโรมาเนียนเรียกรองเท้าผ้าใบทุกยี่ห้อว่า อะดิดาส เหมือนที่คนไทยเรียกผงซักฟอกว่า "แฟ้บ" เรียกบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปว่า "มาม่า"
Bulgarian Stewed Fruit: ผลไม้เชื่อมจากบัลกาเรีย ปรากฏอยู่ทั่วทุกร้านค้า ในปี 1984 เนื่องจากโรมาเนียถูกทุ่มตลาดจากพ่อค้าชาวบัลกาเรียน
....ฯลฯ....
และนี่คือ Totul ทุกสิ่งล้วนเคยเกิดขึ้นจริงเหนือผืนดินโรมาเนีย
...ฉันเป็นผู้หญิงที่สวยที่สุดในโลกใบนี้ เพราะฉันรู้จักการรอคอย...
อานา บลันดิยาน่า (Ana Blandiana 1942) เกิดที่เมืองติมิชัวร่า (Timişoara) ทางทิศตะวันตกของโรมาเนีย สำเร็จการศึกษาจากคณะภาษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยแห่งเมืองคลูช นาโปค่า หลังจากนั้นจึงเริ่มจับปากกาเขียนบทความ และบทกวีลงในวารสารต่างๆหลายฉบับ ด้วยหัวใจที่รักการเดินทาง เธอเคยได้รับเชิญไปอ่านบทกวีที่โรงละครแห่งกรุงปารีส ไปเยือนรัฐบาลสาธารณรัฐเช็ค เพื่อเขียนบทกวีเกี่ยวกับฤดูใบไม้ผลิในกรุงปราก และเข้าร่วมการอบรมหลักสูตรการประพันธ์ ที่มหาวิทยาลัยแห่งรัฐไอโอว่า ประเทศสหรัฐอเมริกา
ด้วยทรรศนะที่กว้างไกล และความตระหนักถึงภัยพิบัติของเผด็จการคอมมูนิสต์ เธอเริ่มเขียนบทกวีที่เป็นปฏิปักษ์ต่อลัทธิในปี 1980 จนถูกขึ้นบัญชีดำของหน่วยปฏิบัติการลับ และงานเขียนของเธอถูกแบนน์จากทุกสำนักพิมพ์ในโรมาเนีย จนต้องตระเวนตีพิมพ์ผลงาน ในประเทศเพื่อนบ้าน เช่น ฝรั่งเศส เช็ค รัสเซีย ฯลฯ งานเขียนของเธอได้รับความนิยมไปไกลถึงโลกอาหรับ อเมริกาใต้ และญี่ปุ่น
เธอเข้าร่วมการปฏิวัติสู่แสงสว่างในปี 1989 ภายหลังการปฏิวัติ จึงหันมาจับงานการเมือง ด้านการรณรงค์ขจัดมรดกทางวัฒนธรรมแบบคอมมูนิสต์ ชื่อและประวัติของเธอได้รับการบันทึกลงในสาราณุกรมอังกฤษ (Encyclopedia britannica)
คัดลอกจาก นิตยสารรายสะดวก Memorandum ๐๔ สิงหาคม ๒๕๕๒
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น